Krajoznawstwo
Krajoznawstwo jako ruch społeczny i swoista dyscyplina naukowa zrodziło się w II połowie XX w. Niemal od początku istnienia tego ruchu główna problematyka tej dziedziny wiedzy oscylowała wokół problemów ochrony przyrody i opieki nad zabytkami.
Ochrona ta musi dotyczyć nie tylko zabytków kultury materialnej, ale rówież tak mało docenianej dziś kultury duchowej. Pielęgnowanie kultury duchowej różnych grup społecznych (rolników, górników, rzemieślników i innych) i narodowościowych (Litwinów, Białorusinów, Ukraińców, Niemców, Romów i in.) wzmacnia korzenie narodowe i wbrew pozorom integruje ze wspólną ojczyzną.
Krajoznawstwo powinno nam te wzajemne powiązania głębiej uzasadnić. Zarówno przyroda jak i zabytki nie stwarzają konfliktów na tym polu. Mają bowiem walor integrujący. Właśnie krajoznawcy powinni uświadamiać społeczeństwu, że krajobraz kulturowy pozwala nam zachować własną tożsamość. To w ojczystej ziemi, naszej przyrodzie i zabytkach zaklęta jest świadomość narodu, jego tradycja i wielkość.
Franciszek Midura
Ochrona krajobrazu przyrodniczego i kulturowego domeną krajoznawstwa
Ziemia '99